Czy wiesz, że zapach wpływa na nie tylko na nasze zmysły? Oddziałuje na emocje, samopoczucie, a często determinuje również nasze zachowania. Wiedzą o tym doskonale specjaliści od marketingu i sprzedaży, którzy wykorzystują tą wiedzę w celu skłonienia klientów do zakupów. Dziedzina nauki, która zajmuje się badaniem wpływu zapachów na ludzkie samopoczucie, emocje i zachowanie to aromakologia.
Czym dokładnie zajmuje się aromakologia?
W dużym skrócie aromakologia bada związek między zapachami a reakcjami ludzi na nie. Sprawdza wpływ zapachu na emocje, samopoczucie, zachowanie. Łączy w sobie wiedzę z zakresu chemii, biologii, psychologii i terapii zapachowej, aby zrozumieć, jak substancje zapachowe oddziałują na nasze zmysły i mózg. Jako nauka narodziła się w Japonii na początku ubiegłego wieku, ale terminu „aromakologia” użyto dopiero w latach siedemdziesiątych, by rozróżnić ją od aromaterapii.
Czym aromakologia różni się od aromaterapii?
Aromakologia i aromaterapia to dwie różne dziedziny, choć są ze sobą ściśle powiązane. Aromaterapia to dziedzina terapeutyczna, która wykorzystuje naturalne olejki eteryczne pochodzenia roślinnego w celu poprawy zdrowia i samopoczucia. Cząsteczki zapachów docierają do naszych receptorów węchowych w nosie i pobudzają układ limbiczny, co może oddziaływać na nasze uczucia i zachowanie.
Aromakologia natomiast to nauka, która zajmuje się badaniem wpływu zapachów na człowieka i wykorzystaniem ich w różnych dziedzinach, takich jak marketing, projektowanie wnętrz czy kosmetyka.
W jaki sposób zapach wpływa na nasz nastrój?
Kiedy wdychamy zapach, cząsteczki substancji zapachowej docierają do naszych receptorów zapachowych w nosie, co wywołuje impulsy elektryczne, które przesyłane są do mózgu.
Układ limbiczny
W odbieraniu i przetwarzaniu zapachu ważną rolę odgrywa układ limbiczny. Pełni on wiele funkcji, między innymi kontroluje emocje, zachowanie i pamięć. Receptory zapachowe w nosie są połączone z obszarami mózgu, które są częścią układu limbicznego. Te części to hipokamp, ciało migdałowate i kora przedczołowa. Kiedy receptory odbierają zapach, impulsy nerwowe są przekazywane do obszarów mózgu odpowiedzialnych za przetwarzanie informacji zapachowych.
Ciało migdałowate
Za odbiór i analizę bodźców emocjonalnych odpowiedzialne jest ciało migdałowate, a wg badań zapachy mogą silnie wpływać na jego aktywność.
Ten obszar w mózgu jest także związany z pamięcią, co oznacza, że zapachy wpływają na nasze wspomnienia. Mogą przywołać na myśl różne doświadczenia, wspomnienia z dzieciństwa, podróże czy ważne wydarzenia życiowe.
Wpływ zapachów na nasze samopoczucie i zachowanie jest złożony i zależny od wielu czynników. Znaczenie mają indywidualne preferencje zapachowe, doświadczenia życiowe i kontekst,
w jakim odbieramy dany zapach.
Czy skóra może czuć zapach?
Pewnie będziesz zaskoczony, ale tak! Skóra również może odbierać zapachy. Badacze z Uniwersytetu Ruhry w Bochum w Niemczech w ludzkiej skórze zlokalizowali aż 15 receptorów węchowych, które znajdują się również w jamie nosowej. Okazało się nawet, że pobudzanie jednego z nich olejkiem z drzewa sandałowego spowodowało znaczne przyspieszenie procesu gojenia się ran. To niezwykle ważne odkrycie. Poprzez odpowiednio dobrane zapachy jesteśmy w stanie wpływać na stan skóry. Bez wątpienia natomiast poprzez kontakt ze skórą zapachy mogą wpływać na nasze zmysły i emocje.
Czym jest pamięć węchowa?
Mamy różne rodzaje pamięci. Zapamiętujemy obrazy, dźwięki, ale to właśnie zapach wywołuje w nas silne i natychmiastowe reakcje, błyskawicznie przywołuje wspomnienia. Pamięć węchowa, czy też zapachowa to zdolność mózgu do zapamiętywania i rozpoznawania zapachów oraz kojarzenia ich z konkretnymi sytuacjami, osobami czy miejscami. Jest to rodzaj pamięci długotrwałej, który umożliwia nam zapamiętanie i przypomnienie sobie zapachów, których doświadczyliśmy w przeszłości.
Pamięć węchowa wykorzystujemy w wielu dziedzinach, w przemyśle perfumeryjnym, kulinarnym czy medycznym. Stosujemy ją również w terapiach, by pomóc pacjentom np. w poradzeniu sobie z traumami czy zaburzeniami emocjonalnymi. Określona woń ściśle łączy się w nas z konkretnymi emocjami. Nasz mózg zapamiętuje ok 10 tyś. zapachów, co udowodnili nobliści: Linda Buck i Richard Axela.
Zapach ma ogromną moc wpływania na nasze samopoczucie. Umiejętnie stosowany pozwala nam odpowiednio kontrolować to, jak się w danym momencie czujemy. Dzięki tej wiedzy Ayuna stworzyła DOJO, wyjątkowe perfumy, które współgrają z naturalnym zapachem naszej skóry. Ta wiedza pozwoliła też stworzyć kosmetyki, które nie tylko wspierają funkcje skóry, ale pobudzają również obecne w niej receptory węchowe. Pielęgnacja staje się rytuałem, który wpływa na nasz dobrostan psychiczny i wycisza stres i pozwala pozytywnie spojrzeć na siebie.
